Bir kavram olarak “liderlik” Android işletim sistemine, “Yeni nesil liderlik” ise “sürüm” e benzetilebilir mi? Her geçen gün kendini yenileyen ve koşullara adapte olabilen bir sürüm.
Canan COŞKUN Yazdı…
Canan COŞKUN / High Performance Team Leader, Professional Coach
Yeni nesil LGS soruları, yeni nesil araba, yeni nesil teknoloji, yeni nesil okul, yeni nesil yazar kasa…
Neredeyse her şeyin yeni nesli var. 😊
Liderliğin de yeni nesli mi olurmuş? Liderlik kavramı bu kadar popülerken, hala içini doldurmaya çalışırken, bir de yeni nesil modeli çıktı. 😊
Ben, eski nesil yeni nesil ayrımını yapmak yerine, öncelikle liderliğin doğru anlaşılmasını ve versiyon yüklemesi yapılarak güncellenmesini savunuyorum.
Metaforik olarak liderliği Android işletim sistemine benzetiyorum. Yeni nesil liderliği ise sürüme. Her geçen gün kendini yenileyen ve koşullara adapte olabilen bir sürüm.
Yeni nesil lider olabilmek için sadece Y veya Z kuşağı olmayı değil, yukarıda bahsettiğim sürümü tüm kuşakların yükleyebilmesini anlıyorum.
Teknoloji geliştikçe, kaynaklara ulaşılabilirlik arttıkça, firmalardaki değişim, yenilik ve yaratıcılık kaçınılmaz oluyor. Bir oyun gibi düşünürsek, kurallar yenileniyor, yeni sürümler devreye giriyor. Sağlam temele oturmuş paternler sabit kalarak, oyunu yeni sürüme göre oynayabilen ve adapte olan kazanıyor.
Peki bu oyunda liderlik etmek için sizce nelere ihtiyaç var?
Takımlarda mevcut potansiyelin yüksek performansa dönüşmesi yolculuğunu tek tek bireylerle başladığını düşünüyorum. Takımın lideri ve üyeleri, bireysel yolculuklarında bıraktıkları izleri bulduklarında, BEN olmaktan BİZ olmaya evriliyor, aralarında bağ kuruluyor ve hedeflere ulaşma konusunda bir model oluşuyor.
Ben yolculuğundaki liderin BİZ olabilmesi için önce kendine liderlik yapabilmesini ve kendi liderlik izini bulması gerektiğini düşünüyorum. Böylelikle oyunun kuralları ve oyuncular değişse bile oyuna adapte olabilecek ve başarı ipini göğüsleyecektir.
Bu noktada yeni nesil liderlikle ilgili olarak, Theory U: Leading from the Future as It Emerges kitabının yazarı C. Otto Scharmer tarafından uzun yıllar süren araştırmaların sonucunda ortaya çıkan “U Teorisi” ‘den bahsetmek isterim. (Aşağıdaki Sonuç cümlesine kadar olan kısım Otto Scharmer’ın kitabından ve Harvard Busıness Gonca Yılmaz’ın makalesinden kısaltılarak eklenmiştir.)
U TEORİSİ VE YENİ NESİL LİDER
Birbirimize, sisteme ve kendimize nasıl bağlı olduğumuzu inceleyen bir değişim teorisidir. Değişim süreçlerinde neyi, nasıl başaracağımıza tüm odağımızı verirken liderin iç yolculuğunun görmezden gelindiğini, oysa asıl dönüşümün burada gerçekleştiğinin altını çiziyor.
- Teori, sistemdeki sonuçların kalitesinin, her bir oyuncunun farkındalık, dikkat ve bilinç düzeyi ile doğrudan ilgili olduğunu savunuyor.
- U Teorisini bir yapı, etkili bir değişim metodu veya bir içsel değişim yolculuğu olarak algılayabilir ve deneyimleyebiliriz.
- U Teorisinin uygulandığı bir değişim sürecinde liderin iç yolculuğu görseldeki adımlarla tanımlanıyor.
U DÖNGÜSÜNÜN SOLUNDA İLERLERKEN:
Otomatik Pilot (Downloading)
Geçmişin etkileri ve eski alışkanlıklarımızla hareket ettiğimiz, yeni bir düşünceye yer açmakta zorlandığımız bir yerdir.
Görme (Seeing)
Alışageldiğimiz yargılarımızı bir anlığına bırakabilirsek gerçeği yeni gözlerle görebiliriz. Otomatik pilot aşamasında geçmişin etkileri ile hemhal oldukça baktığımızı yargısız görebilme potansiyelimiz burada artar.
Duyumsama (Sensing)
Bir adım ileriye gittiğimizde bize sunulanı beş duyumuzla fark etmeye başlarız. Dikkatimizi dış dünya yerine kendi içimize çeviririz.
SOL TARAF:
- Bizi sabote eden iç seslerimizi fark etme ve bırakma yolculuğudur.
- Önyargılarımız net bir zihni, şüphe açık bir kalbi, korkuysa istekliliğimizi baltalar.
- Bu seslerle temas edebilmek için durmak ve sessiz kalmak bize yardımcı olabilir.
- Durup sessiz kaldığımızda düşüncelerimizle aramıza mesafe koyabiliriz.
- Sessizlikte kendimizi ve çevremizi geçmiş örüntülerden bağımsız şekilde dinlediğimizde olanı olduğu gibi, kendi bağlamı ve bütünlüğü içinde görmeye açılırız.
- Bu adeta kendi içimizde yarattığımız dünyadan çıkarak ortaya çıkmayı bekleyen olasılıklara açılma yolculuğu gibidir.
- Başka bir deyişle liderin iç oluşumunu değiştirebilme yolculuğudur. Yeni nesil liderlik, liderin bu değişimi yapabilme kapasitesi ile doğrudan ilintilidir.
Kurumların da çalışanlar için benzer pratiklerin yapılabileceği yapılar kurmaya başladığını yavaş da olsa gözlemliyoruz. Bu alanda öncü kurumlardan Google, çalışanlarına “Search Inside Yourself (Kendini İçinde Ara)” isimli nörobilim ve mindfullness temelli duygusal zeka eğitimini sunuyor.
TAM ORTA – Mevcut Olma (Presencing)
- Anda mevcudiyetimizi kuvvetlendirerek ortaya çıkma potansiyelini görürürz.
- Burası mevcut halimizdeki engelleyici seslerden arındığımız ve ortaya çıkmaya hazırlanan gelecek ile buluştuğumuz yerdir.
- İçinde bulunduğumuz anda mevcut olup dikkatimizi tamamen buraya verirken geleceğin barındırdığı olasılıkların farkında olmak diye de tarif edebiliriz.
U DÖNGÜSÜNÜN SAĞINDA İLERLERKEN:
Belirme (Crystallizing)
- Anda mevcut oldukça bizi çağıran hayat amacımızın sesi belirmeye başlar.
- Yaşadığımız duruma geçmiş deneyimlerin gözlüğünden bakmayı bıraktıkça olmakta olanı net bir zihinle daha net görür, fırsatlara açılırız.
Modelleme (Prototyping)
- Harekete geçip geleceği modellemeye başlarız.
- Duygu, düşünce ve istekliliğin deneme ve yanılma potasında bir araya gelmesi ile oluşan bir deneyimsel öğrenme süreci olarak da tanımlayabiliriz.
Ortaya Koyma (Performing)
- Yaratım başlar.
- Modellediğimiz her neyse onu yaratmak için adım atar ve sistem dönüşümünü mümkün kılarız.
SAĞ TARAF:
- Döngünün sağ tarafını yeniyi doğurma süreci olarak düşünebiliriz.Yola çıkmadan önce bizim için elzem olmayan her şeyi bırakmalıyız ki yeniye yer açılsın, yeni doğabilsin.
- Bıraktıkça mevcut gerçekliğimizden daha büyük düşünmenin mümkün olduğunu görebiliriz.
- Kalıcı değişimler yaratabilen liderin ayırıcı özelliği, beliren bu hayal ile bağlantıya geçebilme kapasiteleri ve daha da önemlisi bu hayal ile ne yapmayı seçtiklerinde gizlidir.
- Kalıcı değişimler yaratmayı başaran liderler hayallerini modelleme aşamasına taşırlar.
- Denemek, yanılmak, geribildirim almak ve tekrar yola çıkmaktan çekinmezler.
- Yanılma ve geribildirim almanın gücünü kullanarak mükemmel versiyonun yol üstünde ortaya çıkmasına izin verirler.
- U Teorisini kendimizi ve çevremizi derinden dinleyerek bizi sabote eden iç seslerimizle vedalaşmak, dikkatimizi nereye yoğunlaştıracağımızı seçerek dış koşullardan özgürleşmek ve anda mevcut olma kapasitemizi kullanarak belirsizlikte geleceği yaratabilmek gibi önemli kişisel dönüşümler için uygulayabileceğimiz gibi kurumlarda dönüşüm ve inovasyon yaratmak için de kullanabiliriz.
Sonuç olarak ; dünyadaki değişime uyum sağlayarak YENİ NESİL LİDER olabilmek için, önce kendimize liderlik edebilmemiz gerekiyor. Bunun için nelere ihtiyacımız olduğunu ve neye hizmet edeceğini farketmek için kendi farkındalığımız ilk adım oluyor.
Sevgiyle…